Kompilator (ang. compiler) to program służący do automatycznego tłumaczenia kodu napisanego w jednym języku (języku źródłowym) na równoważny kod w innym języku (języku wynikowym) [1]. W informatyce tym pojęciem określa się najczęściej program do tłumaczenia kodu źródłowego w języku programowania na język maszynowy. Niektóre kompilatory tłumaczą najpierw do języka asemblera, a ten na język maszynowy jest tłumaczony przez asembler.
Różnica pomiędzy kompilatorem a asemblerem polega na tym, iż każde polecenie języka programowania może zostać rozbite na wiele podpoleceń języka maszynowego (przy czym nowoczesne asemblery również posiadają składnię umożliwiającą zapis wielu poleceń maszynowych jako jednego polecenia kodu źródłowego oraz opcje optymalizacji kodu). Kompilatory mogą posiadać możliwość automatycznej alokacji pamięci dla zmiennych, implementowania struktur kontrolnych lub procedur wejścia-wyjścia.
Stosowanie kompilatorów ułatwia programowanie (programista nie musi znać języka maszynowego) i pozwala na większą przenośność kodu pomiędzy platformami.
Prawdopodobnie pierwszym kompilatorem był Autocoder, napisany w roku 1952.
Popularnym zestawem kompilatorów jest GCC.